Kripto paraların yükselişi ve çok ciddi bir yatırım aracı haline dönüşmesiyle birlikte adını sıklıkla duyduğumuz Blockchain tam Türkçe karşılığı olarak Blok zinciri anlamına geliyor. Kripto paraların ardında yatan yazılım teknolojisi olan Blockchain, aslında yazılımsal olarak çok daha büyük bir teknoloji ve giderek tüm yaşamlarımızı doğrudan etkileyebilecek bir potansiyele sahip. Klasik ve basit bir anlatımla Blok zinciri, yüksek güvenliğe sahip ve tek merkezden yönetilmesi olanaksız, dağıtılmış bir veri tabanına, isteyen herkesin veri işlemesini sağlayan bir veri tabanı. Bu veri tabanına işlenen tüm veriler herkes tarafından görülebildiği için, benzersiz bir şeffaflık oluşturur. Genel çalışma mantığıyla Blockchain bu şekilde açıklanabilirse de, işlerliğini kripto paralarla birlikte kanıtlayan bu sistem, yakın bir gelecekte hem birçok sektörü ve hem de tüm internet alt yapısını tümden değiştirecek şekilde etkileyecek gibi görünüyor.
Blok Zinciri Nasıl Çalışıyor?
Aslında anlatımı yaptığımız bu veri tabanı, yeni bir şey sayılmaz. Daha önceden de kullanılan bir sistemin, daha güvenilir ve farklı bir şekilde kullanılması sağlanmıştır. Basit Bir Örneklemeyle Blockchain’ i anlatmak, sistemin işleyişiyle ilgili daha fazla bilgi sahibi olmamızı sağlayabilir. Örneğin Youtube, Wikipeda gibi siteler, herkesin belirli kurallar dahilinde veri işleyebildiği veri tabanlarıdır. Ancak bu veri tabanlarında işleyişe herkes veri yükleyebilse de, belirli bir sunucuda barınırlar ve bu siteleri yönetmekle görevli kişiler tarafından, her veriye ulaşılabilir ve istenen her türlü değişiklik yapılabilir. Dahası bu veri tabanlarının güvenliği, yine sitelerin yetkilileri ve sahipleri tarafından sağlanabildiği ölçüdedir.
Blockchain ise ağa dahil olan blok adı verilen ve birbirlerine güvenli bir şifreleme protokolüyle bağlı olan düğümler, tamamen aynı sonuçlara ulaşmanızı sağlar. Tamamı işlenen herhangi bir veriyi, tamamen bağımsız bir şekilde günceller ve bu işlenen veriye herhangi bir merkezden doğrudan ulaşılıp değiştirme yapılamayacağı için resmi bir kayıt haline dönüşür. Bu sayede her blok kendi güncellenmiş versiyonuyla, işlenmiş verinin dağıtılmış veri tabanlarında saklanmasını sağlar. Bu sayede dijital dünya üzerinde, tüm işlemler için gerekli olan bir güvenilir merkeze olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Bu benzersiz sistem, tek bir merkezden kontrol edilemediği gibi, tek bir merkezden kırılması ve herhangi bir değişikliği yapılması da mümkün değildir. Böyle bir kırılma için, tüm blokların kırılması gerekir ki, bu durumda da zaten veri güncellemesi yapmakla eş anlam kazanan bir durum yaşanmış olur.
Bitcoin ile birlikte yaşamlarımızı dahil olan BlockchainNedir? Sorusu, sürekli sorulan bir soru olmaya devam ederken, kripto paraların güçlü değer yapıları nedeniyle 30 yıllık bir süreç içerisinde, kötü niyetli kişiler tarafından da kırılmaya da çalışılıyor. Çeşitli şekillerde sorunlar yaşayan Bitcoin ise, genel olarak bu sorunları hacklenme çalışmaları veya çeşitli insan hataları nedeniyle yaşadı. Blockchain ise görevini hakkıyla yerine getirmeye devam ediyor. Dahası sürekli olarak geliştirilmeye devam edilen bir yazılım ve her gelişmeyle birlikte daha da büyük bir güvenlik ve şeffaflık oluşturmayı başarabiliyor.
Düğümler ile Oluşturulmuş Benzersiz Bir Ağ
Blockchain hesaplama yapmakla yükümlü düğümlerden oluşuyor. Bu düğümler, blok ağı zincirine bağlı bir şekilde çalışıyor ve tüm işlemleri hem aktarmakla ve hem de onaylama yükümlüler. Bu düğümler bir araya geldiklerinde var olan internet alt yapısından tamamen farklı bir ağın oluşmasını sağlıyorlar. Düğümlerden Blok zincirine herhangi bir aktarım yapıldığında, otomatik olarak bu zincirin bir kopyasını indiriyorlar. Tüm düğümler blok zinciri ağına kendi istekleriyle katılıyor ve her biri bir yönetici durumunda. Bu sayede blok zinciri ağının bir merkezinin olması da söz konusu bile olamıyor. Aynı zamanda bu düğümlerin ağa katılmalarının bir hediyesi olarak da, kripto para üretimi yapmak yani “ Mining “ madencilik ortaya çıkıyor. Başlangıçta Bitcoin Blok zincirinin ortasında bulunuyordu. Ancak şu an bu yazılım teknolojisini kullanan uygulamalardan sadece biri durumuna dönüştü. Blockchain alt yapısını kullanan kripto para sayısı sürekli yükselmeye devam ediyor ve şu an da ulaşılan rakam 800 civarında. Blok zincirinde meydana gelen her şey, tüm ağı etkileyecek şekilde oluşabiliyor.
BlockChain Hangi Alanlarda Kullanılabilir
Şimdilik Blockchain finans alanında yoğun bir şekilde kullanılıyor. Aracıların ortadan kalkması avantajı, günümüzde blok zinciri üzerinden yapılan para transferlerinin 500 milyar Doları aşmasına neden olmuş durumda. Bununla birlikte merkezi olmayan ve hem şeffaf hem de güvenli bir şekilde verilerin paylaşılabilir olması avantajı, birçok alanda bu yazılım alt yapısının kullanılmasını gündeme taşımış durumda. Çok çeşitli sektörlerde bu alanda yoğun bir çalışma sürdürülüyor. Yakın bir gelecekte var olan internet alt yapısına çok güçlü bir rakip olarak Blockchain’ in kullanılacağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Blockchain Nedir? Sorusu karmaşık olan yapısının anlatılmasının güçlüğü nedeniyle hala sık bir şekilde soruluyor.
Bununla birlikte internet gibi bir iletişim aracının yaşamlarımıza sürekli yenilikler dahil etmesinden olsa gerek, artık çoğunlukla anlamadığımız alt yapıları bile önce kullanmaya başlayıp sonradan anlamaya alıştık. Dolayısıyla Blok zinciri kullanım alanı giderek genişledikçe önce kullanmaya başlayıp sonra merak ettikçe sistemi öğrenmeye çalışacağız gibi görünen bir yazılım alt yapısı. Ancak ortada ki tek gerçek durum, yaklaşık 30 yıldır Blockchain hem sürekli kendisini kanıtlıyor ve hem de sürekli olarak gelişmeye devam ediyor. Yüksek güvenlik ve hız sağlayan bir veri tabanı olması için, sürekli daha yeni çalışmalar yapılmaya devam ediliyor.